Kinh tạng Nikaya, cũng được gọi là kinh tạng nguyên thủy , là bộ kinh quan trọng trong Phật giáo truyền thống. Được ghi chép lại từ lời dạy của Đức Phật và các vị chư tăng, Kinh tạng Nikaya chứa đựng những giáo lý căn bản về Tứ diệu đế, Duyên khởi, Vô ngã và nhiều khía cạnh khác của đạo Phật.
Được coi là tài liệu đáng tin cậy và gần gũi nhất để hiểu những gì mà Đức Phật đã truyền đi, Kinh tạng Nikaya đóng vai trò quan trọng trong mọi nghiên cứu và thực hành Phật pháp. Bộ kinh này thể hiện tâm lý và hoạt động của con người trong xã hội, mang đến những thông điệp thiết thực và gần gũi.
Lịch sử và phân loại của Kinh tạng Nikaya
Sau khi Đức Phật nhập niết bàn, một đại hội được tổ chức để tụng đọc lại những lời dạy của Ngài, nhằm bảo tồn và truyền lại bộ kinh quý báu này. Đây là lần kiết tập kinh điển đầu tiên của Phật giáo.
Sau khi Đức Phật nhập diệt 100 năm, một đại hội khác được triệu tập để xác định những gì là đúng với lời dạy và những điểm tranh cãi. Trong đại hội này, các vấn đề tranh cãi về giới luật đã được giải quyết, và Đại chúng bộ và Thượng tọa bộ được hình thành. Kinh điển của cả hai bộ phái vẫn được duy trì qua phương thức đọc tụng thuộc lòng, không viết thành văn.
Lần kiết tập kinh điển thứ ba diễn ra vào khoảng năm 200 đến 234 sau khi Đức Phật nhập niết bàn. Từ hai bộ phái chính là Thượng tọa và Đại chúng, đã phát sinh nhiều bộ phái khác nhau, tùy theo khuynh hướng và quan điểm của từng bộ phái. Trong thời gian này, các học giả và nhà vua đã cùng nhau tổ chức các đại hội để sửa chữa và chuẩn bị các bản kinh điển. Có tổng cộng khoảng 20 bộ phái được hình thành.
Các bộ A-hàm và Nikaya - Đặc điểm và nội dung
Các bộ A-hàm, bao gồm Trường A-hàm, Trung A-hàm, Tạp A-hàm và Tăng Nhất A-hàm, là các bộ kinh dùng để chép những lời pháp dạy dài. Các bộ Nikaya, bao gồm Trường bộ kinh, Trung bộ kinh, Tương ứng bộ kinh, Tăng chi bộ kinh và Tiểu bộ kinh, chứa đựng nhiều nội dung quan trọng của đạo Phật.
Giáo lý của Kinh tạng Nikaya được truyền bá theo hai truyền thống chính là Nguyên thủy và Phát triển. Truyền thống Nguyên thủy và Phát triển đều có những điểm tương đồng quan trọng, như nhìn nhận Đức Phật là bậc Đạo sư, chấp nhận công đức và những nguyên tắc cơ bản của đạo Phật.
Tầm quan trọng của Kinh tạng Nikaya
Kinh tạng Nikaya có vai trò quan trọng trong việc phổ biến và bảo tồn giáo lý đạo Phật. Tuy đã trải qua hơn 400 năm khẩu truyền và hơn 2000 năm truyền bá, kinh giáo vẫn giữ được tính Nguyên thủy và là nền tảng cho việc nghiên cứu và thực hành Phật pháp.
Cần nhớ rằng dù kinh tiếng Nikaya không thể tránh khỏi những thiếu sót hoặc thêm thắt của người thọ trì, nhưng nghiên cứu Kinh tạng Nikaya là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về hệ thống giáo lý Phật giáo và các khía cạnh khác nhau của đạo Phật.
Nhìn chung, Kinh tạng Nikaya là tài liệu quan trọng không chỉ cho người đạo Phật mà còn cho tất cả những ai quan tâm và muốn tìm hiểu về giáo lý và triết lý đạo Phật.