Trong Luật tạng, bộ Cūḷavagga, có một phần gọi là Pātimokkhuddesayācana, tổng hợp các bài giảng về Giới Bổn Pātimokkha của Đức Phật. Trong đó, có một câu chuyện được trích dẫn như sau:
Một ngày nọ, Đức Thế Tôn đang ở chùa Pubbārama tại xứ Sāvatthi. Vào ngày uposatha, Đức Thế Tôn cùng các Tỳ khưu Tăng tụ tập tại sīmā. Khi đêm đã khuya, Đại Đức Ānanda đứng lên và yêu cầu Đức Thế Tôn:
"Thưa Đức Thế Tôn, đêm đã khuya, các Tỳ khưu Tăng đã ngồi lâu, xin Đức Thế Tôn thuyết giảng Pātimokkha để giảng dạy chúng con."
Tuy nhiên, Đức Thế Tôn không đáp ứng yêu cầu của Đại Đức Ānanda. Khi đêm đã qua nửa, Đại Đức Ānanda lại đứng lên một lần nữa và yêu cầu Đức Thế Tôn như trước.
Tuy nhiên, Đức Thế Tôn vẫn không đáp ứng. Cuối cùng, khi đã hết đêm và sắp tới buổi sáng, Đại Đức Ānanda lại đứng lên và yêu cầu lần thứ ba.
Lúc này, Đức Thế Tôn nói:
"Ồ Ānanda, trong số các Tỳ khưu này, có một Tỳ khưu không duy trì sự trong sạch của giới."
Đại Đức Moggallāna tự nghĩ: Đức Thế Tôn nói: "Ồ Ānanda, trong số các Tỳ khưu này, có một Tỳ khưu không duy trì sự trong sạch của giới." Vậy Đức Thế Tôn đang ám chỉ đến ai?
Đại Đức Moggallāna quyết định sử dụng Thiền quán để nhìn thấu tâm tư của từng vị Tỳ khưu, để tìm ra người đã vi phạm giới, không duy trì sự trong sạch, làm điều ác, đáng bị chỉ trích và che giấu tội lỗi của mình. Vì tâm hồ nghi nhiễu thấm ướt, như nước mặn ô nhiễm, vị Tỳ khưu đó đang ngồi trong nhóm Tỳ khưu. Ngay lập tức, Dai Đức Moggallāna đã đến gặp vị Tỳ khưu phạm giới đó và nói:
"Ông hãy đứng lên và rời khỏi đây, Đức Thế Tôn đã biết rõ ông rồi! Ông không được ngồi cùng với các Tỳ khưu Tăng."
Dù đã như vậy, vị Tỳ khưu phạm giới đó không chịu rời khỏi. Dai Đức Moggallāna cảnh cáo lần hai, lần ba như trước, nhưng vẫn không thành công.
Cuối cùng, Dai Đức Moggallāna đã lấy tay vị Tỳ khưu phạm giới đó, dẫn ra khỏi cửa, rồi quay lại và báo cáo với Đức Thế Tôn:
"Thưa Đức Thế Tôn, con đã đưa vị Tỳ khưu phạm giới đó ra khỏi nhóm Tỳ khưu Tăng, còn lại các Tỳ khưu khác đều duy trì sự trong sạch của giới. Xin Đức Thế Tôn thuyết giảng Pātimokkha để giảng dạy chúng con."
Sau khi nghe như vậy, Đức Thế Tôn nói:
"Ồ Moggallāna, điều này thực sự kỳ lạ! Hiếm khi chúng ta phải cầm tay "người rỗng tuếch" đó đưa ra khỏi nhóm Tỳ khưu."
Theo lời dạy của Đức Phật:
- Thật kỳ lạ! Trên biển cả, có tám điều kỳ lạ mà nhóm Asura đã chứng kiến, khiến họ rất vui mừng với biển cả.
Bạn muốn biết tám điều kỳ lạ đó là gì?
-
Trên biển cả, nước bắt đầu từ cạn và đi sâu mà không bắt đầu từ vùng sâu.
-
Nước trên biển cả giữ nguyên mực nước bình thường và không tràn bờ.
-
Trên biển cả không có xác chết, nếu có, biển sẽ nhanh chóng đưa lên bờ.
-
Tất cả các con sông lớn như sông Gaṅga, sông Yamunā, sông Aciravatī, sông Sarabhū, sông Mahī... khi đổ vào biển, từ bỏ tên riêng của chúng và được gọi chung là "biển".
-
Trên biển, khi các dòng sông và mưa rơi xuống, mực nước đầy và rút lại không rõ rệt.
-
Nước biển chỉ có một mức độ mặn.
-
Trên biển, có vô số kho báu như ngọc Muttā, ngọc Maṇī, ốc Saṅkha, đá quý, bạc, vàng...
-
Biển là môi trường sống của những sinh vật lớn như cá Timi, cá Asurā, cá Nāgā, cá Gandhabbā... và các sinh vật khổng lồ.
Nhóm Asura rất vui mừng khi nhìn thấy tám điều kỳ lạ này trên biển cả.
- Cũng như vậy, trong Phật giáo, có tám điều kỳ lạ chỉ có ở đây, mà các Tỳ khưu đã thấy và rất vui mừng trong Phật giáo.
Tám điều kỳ lạ trong Phật giáo đó là:
-
Trong Phật giáo, con đường tu học không bắt đầu với chứng đắc A-ra-hán. Nhưng tuân theo sự tuần tự từng bước, lễ vật, hành vi và phương pháp tu học.
-
Những người theo giáo pháp đều tuân theo quy tắc giữ sự trong sạch của giới, ngay cả khi có hiểm nguy đe dọa tính mạng.
-
Trong Phật giáo, những người vi phạm giới, không duy trì sự trong sạch, làm điều ác, đáng bị chỉ trích và che giấu tội lỗi của mình; không được xem là Tỳ khưu, không được xem là người tu hành, vì tâm hồ nghi nhiễu thấm ướt, bị ô nhiễm bởi phiền não. Nhóm Tỳ khưu không chấp nhận những người như vậy và buộc họ rời khỏi nhóm.
-
Những người thuộc các giai cấp như Bà la môn, vua chúa, thương gia và hạ tiện, khi rời gia đình để tu hành, họ từ bỏ phận sự trước đây và được gọi chung là "Samaṇa Sakyaputta": Tỳ khưu dòng dõi Sakya.
-
Trong Phật giáo, dù có dòng sông, rừng rậm chảy ra đại dương, và dù có những hợp thức lớn, mưa lớn rơi xuống đại dương, biển vẫn giữ nguyên mực nước mà không tràn bờ.
-
Trong giáo pháp của Như Lai chỉ có một vị giải thoát khổ.
-
Trong Phật giáo, có vô số pháp bảo như 4 pháp niệm xứ, 4 pháp tinh tấn, 4 pháp thành tựu, 5 pháp chủ, 5 pháp lực, 7 pháp giác chi, 8 pháp chánh đạo...
-
Trong Phật giáo, các bậc Thánh nhân như Thánh Nhập Lưu, Thánh Nhất Lai, Thánh Bất Lai và Thánh A-ra-hán sinh ra chỉ trong Phật giáo.
Sau khi Đức Thế Tôn kể về tám điều kỳ lạ trong Phật giáo, Ngài tự viết một bài kệ:
"Trong lòng không phiền não, Sinh mạng không phiền hà; Khi đã che giấu tội lỗi, Phải sám hối ngay lập tức."
Đức Thế Tôn nói với các Tỳ khưu:
"Từ nay về sau, Như Lai sẽ không tổ chức uposatha và không thuyết giảng Pātimokkha nữa.
Chỉ có những người hành Tăng sự uposatha và đọc Pātimokkha."
Đức Thế Tôn giải thích rằng không có lý do nào để tổ chức uposatha và thuyết giảng Pātimokkha trong nhóm Tỳ khưu mà có Tỳ khưu không duy trì sự trong sạch của giới.
Tỳ khưu không được nghe Pātimokkha. Ai nghe sẽ vi phạm giới và bị phạt dukkaṭa.
Đức Thế Tôn cho phép các Tỳ khưu từ chối Tỳ khưu vi phạm ngồi nghe Pātimokkha.
(Xuất phát từ Vinaya, Cūḷavagga, phần Pātimokkhuddesayācana)
Nguồn:
- Ảnh: chuadieuphap.com.vn
- Nguồn gốc: https://chuadieuphap.com.vn/gioi-bon-patimokkha
