Hãy cùng tôi khám phá về ngôi chùa Hiến, một địa điểm tâm linh độc đáo nằm tại đường Phố Hiến, P.Hồng Châu, TP.Hưng Yên. Với tên gọi chữ Hán là "Thiên Ứng tự", chùa Hiến được xây dựng từ thời vua Trần Thái Tông (1232-1250) với sự hỗ trợ của vị quan Tô Hiến Thành.
Chùa Hiến là nơi lưu giữ nhiều minh chứng lịch sử về sự hình thành và phát triển của thương cảng Phố Hiến xưa. Phong cách kiến trúc của chùa Hiến mang đậm dấu ấn thời Hậu Lê. Tại thượng điện, có tượng Quan Âm Nam Hải ngồi thế, với tám đôi tay và đăng đối. Điểm đặc biệt là đầu tượng được trang trí hình hoa cúc, sen và phù dung. Các tượng bồ tát khác trên tòa sen cũng đều có niên đại thế kỷ 19. [^1^]
Cổng Tam quan chùa Hiến - ảnh Trần Mạnh Hùng
Thượng điện của chùa Hiến được xem như biểu tượng tín ngưỡng, với tượng Quan Âm và các bồ tát, tượng trưng cho sự cứu giúp chúng sinh trên sông và biển. Điều này tạo nên sự khác biệt so với các đền thờ khác, đặc biệt là với những thương nhân sinh sống và buôn bán tại Phố Hiến. [^1^]
Tại chùa Hiến, hai tấm bia đá quý đang được lưu giữ, chứa đựng nhiều thông tin về lịch sử và quá trình tụ cư của Phố Hiến xưa. Một trong số đó được dựng từ năm 1625 và ghi nhận "Phố Hiến là nơi đô hội tiểu Tràng An của bốn phương". Đây là bằng chứng xác định sự ra đời của Phố Hiến. Tấm bia còn lại được dựng vào năm 1709, ghi nhận sự phát triển của Phố Hiến với 10 phường. [^1^]
Một trong 2 tấm bia đá quý giá tại chùa gắn với sự hình thành, phát triển của Phố Hiến xưa - ảnh Trần Mạnh Hùng.
Chùa Hiến còn nổi tiếng với cây nhãn Tổ đã tồn tại gần 400 năm, nằm phía trước cửa chùa. Mỗi khi mùa quả chín, nhãn được chọn để dâng lên Phật, cúng thần và tiến vua. Thân cây đã già cỗi, chỉ còn một nhánh duy nhất, nhưng nó đã được đắp vun gốc và chăm sóc, phát triển thành cây "hậu duệ". Hiện nó trở thành một biểu tượng của giống nhãn đặc sản Phố Hiến - Hưng Yên. [^1^]
Nhánh của cây nhãn Tổ gần 400 năm tuổi tại chùa Hiến - ảnh Trần Mạnh Hùng.
Vào năm 1992, Chùa Hiến đã được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Vào năm 2012, chùa Hiến được ghi nhận là ngôi chùa có cây nhãn tổ đầu tiên ở Việt Nam. Mỗi năm, vào ngày 10 tháng 3, lễ hội truyền thống diễn ra tại chùa Hiến, thu hút nhân dân địa phương và du khách từ khắp nơi đến tham gia. [^1^]
Với lịch sử và giá trị tâm linh đặc biệt, chùa Hiến là một điểm đến không thể bỏ qua khi bạn đặt chân đến Hưng Yên. Cảm nhận sự yên bình và tìm hiểu về sự hình thành, phát triển của Phố Hiến xưa tại ngôi chùa này sẽ khiến bạn có những trải nghiệm đáng nhớ.
Lương Đình Khoa
[^1^]: Nguồn: Phật Giáo Online.