Sám hối là gì?
Trong Kinh Pháp Bảo Đàn, ta thấy rằng "Sám giả sám kỳ tiền khiên, Hối giả hối kỳ hậu qua", có nghĩa là ăn năn lỗi trước, chữa bỏ lỗi sau. Vậy Sám hối đúng nghĩa theo Chánh Pháp là nhận biết và ăn năn sửa lỗi đã gây ra, và hứa không tái phạm điều này về sau.
Sám hối trong đời sống hàng ngày cũng đơn giản chỉ là việc xin lỗi. Xin lỗi là một hành động đạo đức của con người, khi chúng ta đã gây ra những lỗi lầm và muốn được người bị tổn thương tha thứ. Xin lỗi cũng là một phần của việc giáo dục chúng ta nhận được từ gia đình và trường học khi còn nhỏ, và đó là điều cần thiết trong cuộc sống.
Để có một sám hối đúng pháp, chúng ta cần nhận biết được lỗi đã gây tạo, chấp nhận lỗi và quyết tâm không tái phạm. Đó là thái độ đối với lỗi lầm của một người chân thành, trung thực và đáng tôn trọng.
Ý nghĩa của việc sám hối
Sám hối đúng pháp là việc nhìn lại những lỗi lầm mình đã gây ra và cảm thấy ăn năn, tự mình cải thiện để không tái lặp hành động đó. Đây chính là ý nghĩa sám hối của đạo Phật.
Trong kinh Hoa Nghiêm Đức Phổ Hiền Bồ Tát đã nói: "Nếu tội của chúng sinh có hình tượng, thì tất cả hư không cũng không thể chứa hết". Bởi lý do tội từ tâm mà sinh ra, không có hình tướng nên chúng ta cần diệt tội trong tâm bằng lòng biết ơn và hối lỗi thành khẩn.
Tuy nhiên, sám hối chỉ là bày tỏ lòng hối tiếc và hối hận về những gì đã làm với chính mình, với người khác, với chúng sinh hoặc với ai đó, và từ bỏ những lỗi lầm từ nay trở đi. Tuy nhiên, để thực sự hết tội, đòi hỏi chúng ta phải có quá trình bày tỏ sám hối ăn năn và từ đó thay đổi.
Bài văn sám hối của Pháp Sư Tịnh Không
Từng ngắm nhìn bài văn sám hối oan gia trái chủ của Pháp Sư Tịnh Không, chúng ta cần sử dụng tâm chân thành, tâm cung kính, tâm hổ thẹn và tâm sám hối để cảm thông oán thân trái chủ và hóa giải oan kiết. Đây là một bài văn mà người Phật tử thường đọc khi sám hối.
Hướng về tất cả oán thân trái chủ, chúng ta hãy sám hối và phát nguyện. Xin lỗi, tôi đã sai rồi. Tôi xin lỗi, tôi đã sai rồi. Xin lỗi, xin tha thứ. Chúng ta đã tạo ra bao ác nghiệp từ quá khứ do lòng tham, sân si đã sanh ra. Giờ đây chúng tôi xin sám hối.
Chúng tôi đã từ vô thỉ sanh tử đến nay, đã gây ra lỗi lầm, tội nghiệp, xúc phạm, tổn hại và giết hại quý vị. Chúng tôi cảm thấy tội nghiệp và xin lỗi sâu sắc. Tuy không thể diễn đạt được sự hổ thẹn và ân hận trong lòng, nhưng chúng tôi hiểu rõ rằng, một vài câu xin lỗi không thể hóa giải tổn thương chúng tôi gây ra.
Chúng tôi cầu xin sự tha thứ của quý vị và hy vọng giúp quý vị lìa khỏi khổ đau và được vui mừng. Nếu trả thù chúng tôi có thể giúp quý vị thoát khỏi đau khổ, chúng tôi không chống cự hay trả thù, vì chúng tôi hiểu rằng trả thù sẽ chỉ tạo ra sự oan nghiệp và không mang lại lợi ích. Chúng tôi chỉ mong muốn chúng ta cùng nhau đi trên con đường an lạc và được tự do.
Sám hối có hết nghiệp xấu không?
Sám hối đúng pháp sẽ giúp chấm dứt nghiệp nhân xấu và giảm bớt nghiệp quả xấu. Khi nhận rõ lỗi lầm và từ bỏ việc ác mãi mãi, tội lỗi sẽ không bị chồng chất lên nữa và những tội lỗi trong quá khứ cũng sẽ nhẹ đi rất nhiều.
Tuy nhiên, sám hối không thể làm hết sạch nghiệp xấu, mà chỉ giảm bớt chúng. Đây cũng giống như việc bạn ăn một nắm muối, lúc đầu bạn thấy nó mặn chát khó ăn, nhưng khi bạn cho nắm muối vào 10 lít nước và uống từ từ trong vài ngày, bạn sẽ không cảm thấy nó mặn chát nữa. Sám hối giống như việc làm pha loãng nghiệp xấu, làm cho chúng nhẹ đi và không còn gắn kết với chúng ta.
Sám hối giúp chúng ta nhìn lại hành vi và lời nói của mình, để từ bỏ thói quen xấu và cải thiện bản thân. Đồng thời, chúng ta cũng phải thường xuyên chính niệm và tỉnh giác để tránh tái phạm, luôn làm chủ hành vi và nghĩ nhiều về lợi ích của người khác.
Nếu chúng ta sám hối đúng pháp và đạt được thành tựu, chúng ta sẽ không còn khổ đau và cảm nhận được sự nhẹ nhàng và thanh thản trong tâm hồn. Tuy nhiên, để thực sự hết nghiệp xấu, chúng ta cần thực hiện một cuộc tiến hóa trong lòng mình và không ngừng thiền định và tu hành.