Ăn chay đã từ lâu trở thành một phần thiết yếu trong hành trình tu tập của người theo Phật giáo. Tuy nhiên, quan điểm về ăn chay không đồng nhất trong tất cả các trường phái Phật giáo. Mỗi trường phái và cá nhân đều có những quy chuẩn riêng về việc này, phụ thuộc vào tập quán và nguyên tắc của mỗi trường phái và người tu tập. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quan điểm của hai trường phái chính là Phật giáo Nguyên thủy và Phật giáo Đại thừa về ăn chay.
Ăn chay theo quan niệm Phật giáo Nguyên thủy
Theo quan niệm của Phật giáo Nguyên thủy, không có một giới luật chặt chẽ nào về việc ăn chay. Mọi người có thể tuỳ theo duyên mà ăn thức ăn nào cho đủ sức khỏe để thực hành giáo pháp. Tuy nhiên, ăn chay khi cơ thể yếu đuối và tinh thần bạc nhược sẽ gây hại và trở ngại cho việc tu hành.
Phật giáo Nguyên thủy cũng cho rằng, Đức Phật không đặt nặng vấn đề ăn chay mặn. Giải thoát không phụ thuộc vào nơi ăn mà là do nơi thanh tịnh ba nghiệp thân khẩu ý. Nếu cơ thể và khẩu ý không trong sạch, ý mới chứa gươm đao và giới luật không được giữ, thì không thể gọi là chay.
Đức Phật và các đệ tử tu hành theo truyền thống khất thực, không chọn lựa thức ăn và ăn để sống và hành đạo, chứ không phải để sống và thụ hưởng. Mục đích căn bản của đạo Phật là tránh làm mọi điều ác, làm tất cả các việc lành và giữ tâm trong sạch. Giải thoát không phụ thuộc vào việc ăn chay hay ăn thịt, mà là do sự trong sạch của cả thân khẩu ý.
Ăn chay trong Kinh Điển Đại thừa
Trong các kinh điển Đại thừa, Đức Phật hoàn toàn cấm ăn thịt. Đức Phật cho rằng tất cả chúng sinh đều bình đẳng và đều có tính giác, và sẽ giác ngộ trong tương lai. Trong kinh Lăng Già và các kinh khác, ăn thịt là tuyệt đối bị cấm, cả trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Đức Phật đã công bố các luật tắc về việc ăn chứ không phải việc ăn thịt. Đối với những người ăn thịt, Đức Phật cho rằng họ không phải là đệ tử Phật và sẽ gặp khổ hình trong luân hồi.
Theo Đại thừa, ăn chay không chỉ là việc tu tập hàng ngày, mà còn là một phương thức tu tập hằng ngày. Đây là cách gieo trồng hạt giống từ bi và phát triển lòng từ bi đối với tất cả chúng sinh. Ăn chay là một phần thiết yếu và quan trọng của cả hai trường phái Nguyên thủy và Đại thừa.
Theo Đạo Phật, ăn chay không chỉ là việc tu tập cá nhân mà còn là cách thể hiện lòng từ bi đối với muôn loài. Việc tuân thủ giới luật cấm sát sanh và hành từ bi là những yếu tố thiết yếu để đạt được giác ngộ giải thoát.
Nguồn ảnh: Internet
Trên đây là quan điểm về ăn chay của hai trường phái chính trong Phật giáo. Dù có những quy định khác nhau, cả hai trường phái đều thừa nhận rằng ăn chay là một phần không thể thiếu của việc thực hành giáo pháp và tu tập từ bi.