Ai trong chúng ta cũng mong muốn có những mối quan hệ bạn bè thân thiết, trở thành "tri âm" với ai đó. Nhưng bạn có biết rằng "tri âm" là gì không? Đó là một mối quan hệ đặc biệt, một tình cảm mà không phải ai cũng có thể tìm thấy trong cả đời.
1. "Tri âm" là gì?
"Tri âm" xuất phát từ thuật ngữ tiếng Hán, với chữ "tri" có nghĩa là biết và chữ "âm" có nghĩa là âm điệu. Ban đầu, "tri âm" chỉ ám chỉ những người biết thưởng thức âm nhạc, biết lắng nghe những giai điệu của ca từ. Nhưng theo thời gian, nghĩa của "tri âm" đã mở rộng để ám chỉ những người bạn thấu hiểu nhau.
Người bạn "tri âm" chính là người hiểu rõ tính cách, cảm xúc của bạn mà chẳng cần bạn phải nói ra. Họ luôn ở bên và sẵn sàng giúp đỡ bạn, mang đến cho bạn sức mạnh và sự lạc quan để vượt qua khó khăn. Những người bạn "tri âm" thực thụ luôn biết tôn trọng và quan tâm đến bạn. Họ mong muốn bạn thành công trong công việc và hạnh phúc trong tình yêu. Bạn có thể tin tưởng và chia sẻ bất kỳ khó khăn nào với họ, bởi họ là người bạn đồng hành vững chãi sau những thất bại mà bạn gặp phải.
"Tri âm" là một loại tình cảm đặc biệt, không phải bạn đời hay người thân nhưng luôn đem lại cảm giác thoải mái mỗi khi bạn gần họ. Tuy nhiên, trong xã hội đông đúc này, không phải ai cũng dễ dàng tìm thấy "tri âm" của đời mình.
2. Nguồn gốc của từ "tri âm"
Từ "tri âm" đã có từ rất lâu trong văn chương Trung Quốc cổ. Có một câu ngạn ngữ cổ Trung Quốc nói: "Tri âm thuyết dự tri âm thính, bất thị tri âm mạc dữ đàm" - Tri âm chuyện với tri âm, chẳng tri âm gảy đàn cầm làm chi. Câu nói này xuất phát từ một điển tích xưa được kể lại để giải thích sự ra đời của từ "tri âm".
Theo truyền thuyết, xưa kia có một người tên là Bá Nha, làm quan nước Tấn. Bá Nha là một người có tài năng đánh đàn, nổi tiếng khắp đất nước. Một ngày trên đường trở về, Bá Nha dừng lại đánh đàn để ngắm trăng. Ngờ đâu, anh gặp Chung Tử Kỳ, một ẩn sĩ sống bên sông. Bá Nha mời Chung Tử Kỳ đến đàm đạo cùng và cả hai nhanh chóng trở thành tri âm với nhau.
Nhưng sau đó, khi Bá Nha quay lại bến sông ngày hôm đó để tìm bạn mình, anh nhận được tin Chung Tử Kỳ đã mất. Bá Nha đến mộ bạn mình, thắp hương và đập vỡ cây đàn, thề rằng sẽ không còn gảy đàn nữa vì không còn ai có thể cảm nhận được tiếng đàn của anh.
"Tri âm" cũng được đề cập trong nhiều tác phẩm văn chương Việt Nam, như dòng thơ của Huỳnh Thúc Kháng "Có bạn tri kỷ, tri âm / Là người hạnh phúc trăm năm cõi đời" hay trong tác phẩm nổi tiếng "Truyện Kiều" của Nguyễn Du.
3. Khác biệt giữa "tri âm" và "tri kỷ"
Dân gian thường nói "Trăm năm tri kỷ khó tìm, tri âm khó gặp, bạn hiền khó quen". Điều này cho thấy, mặc dù "tri âm" và "tri kỷ" thường đi cùng nhau trong cùng một cụm từ, nhưng cả hai lại có ý nghĩa khá khác biệt.
"Tri âm" ám chỉ chúng ta hiểu rõ về người khác trên một phương diện nào đó, trong khi "tri kỷ" lại là người hiểu được lòng mình và mình cũng hiểu người đó. "Tri âm" và "tri kỷ" thường đi chung với nhau, chúng có nghĩa là "hiểu người khác và hiểu rõ bản thân mình".
Với "tri âm", từ này được dùng để chỉ hai người có chung sở thích, họ tán thưởng và trân trọng tài năng của người kia. Tuy nhiên, những người được gọi là "tri âm" có thể vẫn chưa thực sự biết rõ tính cách, thói quen, tật xấu và sự thấu hiểu lẫn nhau. Chỉ đơn giản là sự đồng điệu trong sở thích đã giúp hai người gắn kết, trở thành bạn thân.
Trong khi đó, người được xem là "tri kỷ" là khi giữa hai người có sự kết nối về mặt tâm hồn, họ thấu hiểu, sẻ chia, chấp nhận những ưu khuyết điểm của nhau, luôn ủng hộ, xây dựng và hết lòng giúp đỡ đối phương, không ganh ghét hay đố kỵ. Hơn thế, bạn tri kỷ phải là những người đã cùng nhau trải qua nhiều thử thách trong cuộc sống.
Dường như trong tiếng Việt, người ta ít phân biệt rõ ràng ý nghĩa của "tri âm" và "tri kỷ", vì chúng thường được xem như một từ đồng nghĩa. Chỉ khác biệt duy nhất là "tri âm" thường được sử dụng nhiều trong văn chương, còn "tri kỷ" được dùng rộng rãi, không bị hạn chế trong một khía cạnh hay lĩnh vực nào.
Trong cuộc sống, chúng ta đôi khi không thể chịu đựng nổi nỗi đau không phải vì nó quá đau đến mức không chịu được, mà bởi vì chẳng có ai để thấu hiểu và chia sẻ cùng chúng ta. Bạn bè thì dễ kiếm nhưng để tìm được một người hiểu mình thật sự không dễ dàng. Do đó, hãy trân trọng những ai đã tìm được "tri âm" trong cuộc sống, vì "tri âm" và "tri kỷ" đều là những điều khó tìm như nhau!
Tri âm - Một mối quan hệ đặc biệt.
