Ở lãnh thổ của tôn giáo Phật giáo, ngũ uẩn (五蘊) hay còn gọi là ngũ ấm (五陰) tượng trưng cho năm nhóm tạo thành con người và toàn bộ thân tâm. Các nhóm này gồm sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn và thức uẩn. Ngũ uẩn bị dây mắc, trừ khi ta đạt được giác ngộ Phật hay trở thành A-la-hán. Tính chất của ngũ uẩn là vô thường, vô ngã và khổ.

Sắc uẩn: Nhận biết với sự nhất quán

Sắc uẩn thể hiện với sáu giác quan của con người, bao gồm mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý. Chúng được tạo thành từ bốn yếu tố đất, nước, gió và lửa. Sắc tạo nên các giác quan và đối tượng của chúng. Sắc thức, cảm giác của sắc uẩn, phụ thuộc vào sáu căn tiếp xúc với sáu trần để hình thành.

Ví dụ, khi ta nhìn thấy một bông hoa, ta nhận ra màu sắc của nó, và điều này xảy ra do sự kết hợp giữa mắt và hoa.

Thọ uẩn: Cảm giác không phân biệt

Thọ uẩn thể hiện toàn bộ các cảm giác, cảm nhận sự thay đổi xung quanh. Nó không phân biệt các cảm giác là dễ chịu, khó chịu hay trung tính.

Ví dụ, khi ta cảm nhận thấy một trạng thái cụ thể, chẳng hạn như cảm thấy hạnh phúc hay đau khổ, đó là thọ uẩn.

Tưởng uẩn: Nhận thức sự khác biệt

Tưởng uẩn là khả năng nhận biết sự khác biệt, như màu xanh khác màu vàng hay mùi này khác mùi kia.

Ví dụ, khi ta nhận ra màu sắc của các vật thể xung quanh, ta đang sử dụng tưởng uẩn.