Kiến trúc thời Lê đã để lại những dấu ấn đặc biệt trong lịch sử kiến trúc Việt Nam. Trong số đó, công trình tôn giáo được xem là điểm nhấn nổi bật với những công trình tiêu biểu như chùa Keo, chùa Chuông, chùa Bút Tháp và chùa Nành. Trong thời kỳ của hai triều Lê Trịnh và Lê Trung Hưng, với sự hiện diện của cả vua và chúa, kiến trúc tôn giáo đã phát triển mạnh mẽ. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về chủ đề này trong bài viết dưới đây!
Chùa Keo
Chùa Keo, còn được gọi là Thần Quang Tự, nằm tại xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Đây là một trong những ngôi chùa cổ còn nguyên vẹn kiến trúc 400 năm tuổi tại Việt Nam.
Với diện tích rộng tầm khoảng 58.000 m2, chùa Keo bao gồm nhiều ngôi nhà kiến trúc khác nhau. Hiện nay, còn lại 17 công trình với 128 gian được xây dựng theo kiểu "Nội công ngoại quốc". Đặc biệt, chùa Keo nổi bật với cột cờ bằng gỗ chò thẳng tấp cao 25m, đôi cánh cửa chạm rồng và hành lang với 24 gian hành lang được sắm lễ vào chùa lễ Phật và lễ Thánh. Chùa cũng thờ Không Lộ - Lý Quốc Sư và tất cả các công trình đều được làm từ gỗ lim với điêu khắc tinh xảo.
Chùa Chuông
Chùa Chuông, hay còn được biết đến với tên gọi Kim Chung Tự, nằm ở thôn Nhân Dục, phường Hiến Nam, thành phố Hưng Yên. Chùa Chuông thuộc quần thể di tích Phố Hiến và được mệnh danh là "Phố Hiến đệ nhất danh thắng".
Chùa Chuông được xây dựng từ thời kỳ Hâu Lê (thế kỷ XV) và đã trải qua một cuộc trùng tu lớn vào năm 1707, tạo nên ngôi chùa hoàn chỉnh như ngày nay. Hiện nay, chùa Chuông còn được xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật.
Chùa Bút Tháp
Chùa Bút Tháp, hay còn được gọi là Ninh Phúc tự hoặc chùa Nhạn Tháp, nằm bên đê hữu ngạn sông Đuống, thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Đây là một trong những ngôi chùa cổ lớn nhất của đồng bằng Bắc Bộ còn lại cho đến ngày nay.
Chùa Bút Tháp có kiến trúc độc đáo, hài hòa với môi trường thiên nhiên. Tất cả kiến trúc chính của chùa đều được xây dựng theo hướng Nam, hướng truyền thống của người Việt và được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Trong chùa, có tượng Bồ Tát Quan Thế Âm thiên phủ thiên nhãn bằng gỗ lớn nhất Việt Nam.
Chùa Nành
Chùa Nành, còn được gọi là Chùa Pháp Vân hoặc chùa Cả, nằm tại làng Nành, xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, ngoại ô Hà Nội. Chùa Nành là một trong bốn ngôi chùa thờ Tứ Pháp và là ngôi chùa lớn nhất ở miền Bắc Việt Nam.
Với quy mô lớn, chùa Nành gồm thủy đình, tam quan, tiền đường, cầu, tam bảo, tả vu, hữu vu, nhà Tổ, điện Mẫu và khu phụ. Chùa được xây dựng theo lối chữ "Công" gồm 100 gian và có sân rộng dài phía trước, thủy đình để diễn rối nước. Chùa đã tồn tại từ thời nhà Lý và chứa nhiều viên gạch lớn từ thời nhà Mạc.
Chùa Đậu
Chùa Đậu, hay còn được gọi là Thành Đạo tự hoặc Pháp Vũ tự, nằm tại thôn Gia Phúc, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, Hà Nội. Ngôi chùa này được tôn thờ Bà Đậu, nữ thần Pháp Vũ, và được coi là "Bắc Giang đệ nhất thiền môn".
Chùa Đậu đã được xây dựng vào thời nhà Lý và có những bia được khắc niên hiệu Sùng Khang (1566 - 1577). Quy mô của chùa khá lớn, bao gồm thủy đình, tam quan, tiền đường, cầu, tam bảo, tả vu, hữu vu, nhà Tổ, điện Mẫu và khu phụ. Chùa Đậu nổi bật với gác chuông đẹp và các bộ phận gỗ được điêu khắc tinh xảo.
Những công trình tôn giáo trong thời kỳ Lê đã kế thừa và phát triển nền văn hóa kiến trúc truyền thống của dân tộc, tạo nên những điểm nhấn độc đáo trong kiến trúc Việt Nam. Chúng không chỉ có giá trị văn hóa sâu sắc mà còn đem lại một cảm giác thanh thản và tĩnh lặng cho người đến thăm.
