Nghiệp và cận tử nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định cảnh giới tái sinh của con người. Chữ "nghiệp" xuất phát từ từ "Karma" (tiếng Phạn) hay "Kamma" (tiếng Pàli), có ý nghĩa là hành động có tác ý của thân, khẩu, ý. Trong kinh Di Giáo, Đức Phật dạy các đệ tử phải thường xuyên quan sát về nghiệp và nhận thức rằng mình là người tạo ra và chịu trách nhiệm với nghiệp của mình.
Cận tử nghiệp và tâm lý của con người
Cận tử nghiệp là loại nghiệp được tạo ra hay nhớ nghĩ trong thời điểm gần chết. Đây là loại nghiệp quan trọng nhất vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc tái sinh. Ngoài ra, còn có ba loại nghiệp khác, bao gồm cực trọng nghiệp (những tội ác nghiêm trọng), tập quán nghiệp (những hành động trở thành tập quán) và tích lũy nghiệp (những nghiệp khác).
Cận tử nghiệp và những câu chuyện kinh điển
Hằng ngày, chúng ta tích lũy nhiều việc thiện và giữ gìn năm giới cấm, điều này đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ nhớ những điều thiện nhiều hơn trong cận tử nghiệp và được tái sinh về cảnh giới an lành. Tuy nhiên, nếu chúng ta thường xuyên làm những việc bất thiện, thì trong cận tử nghiệp sẽ nghiêng về những việc bất thiện đó và sẽ tái sinh về một trong ba địa điểm cực đoan như địa ngục, ngạ quỷ hoặc súc sinh để trả nghiệp.
Đối với người theo đạo Phật, tu tập theo lời dạy của đức Phật là điều vô cùng quan trọng. Dù ở gia đình hay xuất gia, luôn luôn nắm bắt sâu sắc từng lời dạy để lấy đó làm hướng dẫn và bạn đường cho chính mình và gia đình. Chúng ta nên học hỏi và tu tập theo những lời dạy ấy.
Tu tập theo lời Phật dạy
Trải nghiệm cận tử thông qua thiền định
Một cách để nghiên cứu và trải nghiệm về cận tử nghiệp là thông qua thiền định. Trong cuộc sống, chúng ta tích lũy nhiều nghiệp thiện và ác khác nhau. Và khi đến lúc lâm chung, loại nghiệp mạnh nhất, hoặc quan trọng nhất, sẽ thường được nhớ và quyết định nơi tái sinh. Tuy nhiên, cận tử nghiệp là yếu tố cuối cùng quyết định cảnh giới tái sinh. Điều này cho thấy với một người tu tập, việc hành chánh và niệm tỉnh là rất quan trọng để giữ vững sự tỉnh thức và quyết định tương lai sau khi tái sinh.
Với những người đã có duyên lành với đạo Phật, trước lúc lâm chung gia đình có thể mời chư Tăng đến tụng kinh, niệm Phật và khai thị để cung ứng nhân duyên cho người sắp chết có thể đạt được sự bình an, lòng tin và tỉnh thức.
Sự bình an trước lúc lâm chung
Kết luận
Cận tử nghiệp đóng vai trò quan trọng trong quá trình tái sinh của con người. Những hành động của chúng ta hàng ngày và cảm nhận của chúng ta trong giai đoạn cận tử sẽ quyết định cảnh giới tái sinh. Hãy tu tập và hành trang cho cuộc sống của chính bản thân mình và gia đình thông qua việc nắm bắt và áp dụng lời dạy của đức Phật.
