Tiếng Việt luôn đón nhận và trân trọng vị trí đặc biệt của Đại tạng kinh Nikaya. Với tấm lòng và tâm huyết, người ta đã sao chép, dịch và truyền bá những bài giảng của Đức Phật. Những nguồn tư liệu gồm 13 quyển kinh này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về triết lý Phật giáo.
Kinh Tạng (Sutta Pitaka) - Kế hoạch Chuyển Ngữ
Kinh Tạng bao gồm 5 phần được gọi là Nikayas. Đại tạng kinh Nikaya là tập hợp của 4 phần đầu: Digha (Trường Bộ), Majjhima (Trung Bộ), Samyutta (Tương Ưng Bộ) và Anuguttara (Tăng Chi Bộ). Những phần này chứa đựng những bài giảng, được cho là do Đức Phật giảng tại các dịp khác nhau. Phần thứ 5 là Khuddaka (Tiểu Bộ), có cấu trúc khác với bốn phần đầu.
Trường Bộ Kinh (Digha Nikaya)
Trường Bộ Kinh là bộ kinh đầu tiên trong Đại tạng kinh Nikaya. Những bài kinh trong bộ này có độ dài tương đối dài, vì vậy được gọi là Trường Bộ Kinh. Trong bộ kinh này, có những kinh quan trọng như Kinh Phạm Võng (brahmajāla) - nói về các quan điểm triết học và siêu hình thời Phật giáo sơ khai, Kinh Sa-môn Quả (sāmaññaphala) - nói về giáo lý của sáu đạo sư ngoại đạo thời Phật giáo sơ khai và về kết quả của đời sống Sá-môn, Kinh Đại Duyên (mahānidāna) - luận giảng về giáo lý Duyên khởi, Kinh Đại Bát-niết-bàn (mahāparinibbāna) - kể lại những ngày cuối cùng trước khi Phật Thích-ca nhập diệt, và Kinh Giáo Thọ Thi-ca-la-việt (singālovāda) - đặc biệt quan trọng cho giới cư sĩ, nhắc nhở bổn phận của cha mẹ, thầy dạy, học trò và những quan hệ xã hội khác.
Trung Bộ Kinh (Anūguttara Nikaya)
Trung Bộ Kinh là tuyển bộ thứ hai trong đại tạng kinh Nikaya. Kinh này được viết bằng văn hệ Pali và bao gồm 152 kinh. Mỗi kinh trong trung bộ kinh đều có giá trị rất cao trong việc thực hành tu tập, đặc biệt đối với hành giả thiền tập Vipassana. Trong Kinh này, Đức Phật giảng chi tiết về Tứ niệm xứ. Đáng chú ý trong Kinh này có Kinh Pháp Môn Căn Bản - trong kinh này, Đức Thế Tôn phân tích các cấp độ nhận thức của bốn hạng người, Kinh Tất Cả Lậu Hoặc, Kinh Chánh Tri Kiến, Kinh Niệm Xứ, Kinh Tiểu Nghiệp Phân Biệt và Kinh Đại Nghiệp Phân Biệt.
Tương Ưng Bộ Kinh (Samyutta Nikàya)
Tương Ưng Bộ Kinh là bộ kinh thứ ba trong Đại tạng kinh. Bộ kinh này là một tập hợp các bài kinh được sắp xếp và kết nhóm theo từng loại chủ đề, gọi là Tương Ưng (Samyutta). Có tổng cộng 56 Tương Ưng được bố trí vào 5 Thiên (Vagga): Thiên Có Kệ, Thiên Nhân Duyên, Thiên Uẩn, Thiên Sáu Xứ và Thiên Đại Phẩm.
Tăng Chi Bộ Kinh (Anguttara Nikàya)
Tăng Chi Bộ Kinh là bộ kinh thứ tư trong Đại tạng kinh. Được sắp theo pháp số, từ một pháp đến mười một pháp, bộ kinh này phân thành 11 chương. Mỗi chương lại chia thành nhiều phẩm (vaggas). Tổng cộng, có 2.308 bài kinh được ghi nhận trong Tăng Chi Bộ Kinh.
Tiểu Bộ Kinh (Khuddaka Nikàya)
Tiểu Bộ Kinh là bộ thứ năm và là tác phẩm cuối cùng trong Đại tạng kinh Nikaya. Thay vì là một bản trích yếu, nó là một bộ gồm 15 tác phẩm độc lập. Trong số 15 tác phẩm đó, có những tác phẩm nổi tiếng như Dhammapada (Pháp Cú), Kinh bổn sanh và nhiều tác phẩm khác. Dhammapada là tập hợp những câu dạy ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa của Đức Phật, trong khi Kinh bổn sanh là tập hợp hơn năm trăm câu chuyện dân gian và những tác phẩm văn chương cao cấp.
Với việc truyền bá và khám phá những bài giảng trong Đại tạng kinh Nikaya, chúng ta có thể tìm hiểu sâu sắc về triết lý Phật giáo. Đây là một nguồn tư liệu quý giá để chúng ta rèn luyện tâm hồn và hướng tới cuộc sống an lành và hạnh phúc.